Het begrip 'identiteit' beroert, verbindt en verdeelt. Het gaat dan om hoe de eigen natie een bepaalde identiteit uitdraagt, hoe leden van die natie daaraan moeten conformeren, om genderidentiteit, om uiterlijke kenmerken van mensen. Die laatste twee worden soms samengebracht onder de noemer 'woke', als verzet tegen discriminatie op basis van gender, beperking of ras. Wetenschappers bestuderen deze fenomenen als nooit tevoren. Populaire politici en opiniemakers schrijven er boekjes over. Maar wat betekent identiteit nu echt en (...) wat doet identiteit met de visie op het verleden, met geschiedenis? Voltooid Verleden, onvoltooide geschiedenis onderzoekt hoe identiteit en geschiedenis elkaar voortdurend beïnvloeden. Identiteiten zijn niet alleen een voorwerp van historische studie, ze bepalen ook grotendeels hoe dat historisch onderzoek eruitziet. Geschiedenis is immers cruciaal voor het boetseren van identiteiten. Dit essay claimt dat in dat proces het beeld van het verleden continu verandert, met alle risico's van dien, want geschiedenis en dus het verleden worden systematisch ingezet om bepaalde identiteiten te onderbouwen. Debat en de steeds veranderende bevraging van dat verleden vormen anderzijds ook de essentie van het historisch verhaal en geven net rijkdom aan het onderzoek. Omdat er vele identiteiten zijn, kan geschiedenis dus in principe enkel meerstemmig zijn."--Page 4 of cover. (shrink)

Dit essay begrijpt het project van Krisis vanuit ‘het epistemologische probleem van de kritische theorie’, namelijk: vanuit welk standpunt is emancipatoire kritiek überhaupt mogelijk? Door de kritische theorie in brede zin op te vatten, worden vormen van politieke contestatie en de theoretisering daarvan die vaak als 'identiteitspolitiek' worden weggezet besproken in relatie tot de vroege denkers van de kritische theorie en het late werk van Foucault over tegengedrag.

Cultuurkritische essays over het dreigende uiteenvallen van Europa.

Inleiding tot de filosofie, ethiek en godsdienst.

De invloed van het denken van Paul Moyaert is zeer groot. Daarom wil 'Orde scheppen' hulde brengen aan deze filosoof en zijn intellectuele bezetenheid. De thematische diversiteit van het boek weerspiegelt de biodiversiteit van Moyaerts eigen werk, die met enig geweld tot drie grote thema's of domeinen kan worden herleid: wijsgerige antropologie, psychopathologie en religie. Onderwerpen zijn: het symbolische, de liefde, uchronie, de echtheid van beelden, en poëzie; de afstemming bij jongvolwassenen met een meervoudige handicap, homoseksualiteit bij vrouwelijke adolescenten, en (...) Kant en Foucault; en ten slotte de hardnekkigheid van religie, christelijke ascese, de vele gezichten van Kierkegaard, Franciscus van Assisi, en de oorlogsdagboeken van Hans Keilson. (shrink)

Elf essays over de eigen geschiedenis en hoe mensen zich beter tot elkaar kunnen verhouden."--Publisher information.

Europa kende na de Tweede Wereldoorlog een periode van grote vooruitgang met toenemende gelijkheid, stijgende productiviteit, expansie van het onderwijs en fundamentele wetenschappelijke en technologische doorbraken. Maar in de jaren zeventig begon het tij te keren. In de eerste periode was het beleid gericht op de gemeenschap; in de tweede was het (neo)liberaal. Het nieuwe neoliberale regime droeg bij tot instabiliteit in Afrika en het Midden-Oosten, tot massale illegale migratie ook. In tal van westerse landen groeide de interne verdeeldheid. Sinds (...) 2008 is dit regime in diepe crisis. De vertrouwde vormen van gemeenschapsdenken - christendemocratie en sociaaldemocratie - zijn inmiddels zodanig geliberaliseerd dat zij niet in staat blijken terug te keren naar een beleid gestoeld op gemeenschapsdenken. Die taak valt vandaag het nationalisme te beurt. Dit boek verduidelijkt de aard en oorsprong van het verschil tussen gemeenschapsdenken en liberalisme. Het beschrijft hoe een reset mogelijk is. Hoe democratie kan worden hersteld, hoe kan worden teruggekeerd naar een vreedzamer wereld met meer welvaart, welzijn en vooruitgang."--Back cover. (shrink)

Zeven (fictieve) brieven van de criminoloog/literator aan jeugdige(r) gespreksgenoten/leerlingen over goed en kwaad, zin en onzin - gelardeerd met mystieke oosterse wijsheid.

Essays over de essentie van de moderne mystiek-innerlijke ervaring op het grensvlak tussen literatuur, filosofie, beeldende kunst en film.

Inleiding tot de Franse filosoof (1596-1650) vanuit de historische context van zijn denken: de Hollandse Republiek in de 17e eeuw.

Dit boek is een uitnodiging tot en een inleiding in het filosofisch bedrijf. Filosofie begint met het inzicht dat er zoiets bestaat als een domme vraag. Die is er in twee varianten: de vraag is dom omdat er geen antwoord op kan worden gegeven of omdat ze verkeerd is gesteld. Uiteindelijk gaat filosofie over het basale onderscheid tussen domm een interessante waarheden. Zij keert zich, eventueel op een don quichoteske wijze, tegen domheid. Als filosoof krijg je de waarheid die (...) je verdient. Die waarheid vloeit voort uit de problemen die je stelt en ontwikkelt en uit de waarde van je inzichten. Wie domme vragen stelt, moet geen diepgaande en subtiele waarheden verwachten: clichés en triviale inzichten zijn de oogst. Tegen deze achtergrond gaat Roland Breeur in op de verhouding tussen tijd en bewustzijn, leven en geschiedenis, vrijheid en verbeelding. Hij schept op basis van gedachten van Nietzsche, Proust, Sartre en Deleuze een context om filosofisch over deze thema's na te denken. (shrink)

In 'Signs of the Invisible', art philosopher Antoon Van den Braembussche penetrates deeper into the mystical dimension of art. In essays on Rumi, Paul Klee, Anish Kapoor and Paul Celan, he offers multifaceted reflections on the ineffable in art. More than ever, he breaks through the established boundaries between art and mysticism, tradition and innovation, religion and atheism, between Western and Eastern philosophy. In an age where the secular has taken over, art appears more than ever to respond (...) to the inner need for a deeper, existential and spiritual exploration. That makes 'Signs of the Invisible' an extremely topical book. It also embodies a new paradigm in art philosophy, in which the systematic connection between art and mysticism is central. (shrink)

Drie essays over politieke en staatkundige ontwikkelingen in Europa vanaf de vroege Middeleeuwen tot heden en over het feminisme.

Else Margarete Barth (1928-2015) was een Noors-Nederlandse filosoof.0Else Barth vond dat filosofie in dienst zou moeten staan van de combinatie van medemenselijkheid en helder, geïnformeerd denken en discussiëren. Barth was ervan overtuigd dat zorgvuldig redeneren en debatteren noodzakelijk is voor het verbeteren van menselijke relaties. Met logica als wapen bestreed ze vaagheid en vooroordelen. Om logica van betekenis te maken voor het praktische leven, verbond ze het met analytisch onderzoek naar ideeën die rondwaren in wetenschap en politieke cultuur. Haar bijzondere (...) belangstelling ging daarbij uit naar anti-argumentatieve en anti-parlementaire houdingen en denksystemen die, vaak ten faveure van een hoger doel, minachting voor (groepen) individuen legitimeren of zelfs aanmoedigen. Met haar pleidooi voor een 'empirische logica' leverde Barth een originele bijdrage aan de Europese wijsbegeerte, die ook voor de huidige tijd relevant is.0'Empirische logica' is een selectie uit Barths werk. De bundel bevat voorbeelden van toegepast empirisch-logisch onderzoek, naar de logische grondslagen van het Duitse idealisme bijvoorbeeld, die volgens Barth dezelfde zijn als die van de klassieke homeopathie, naar het denken van de Noorse nazi Quisling, maar ook naar de onevenredige aandacht voor 'gemiddelden' in de sociale wetenschappen, die tot stigmatisering leidt. In beschouwende stukken reflecteert de auteur onder meer op het belang van cultuur-georiënteerd logica-onderwijs en zoekt ze een verklaring voor de kloof tussen logica en politiek. Ten slotte zijn essays0opgenomen die Barth schreef over filosofen die haar inspireerden: Bertrand Russell, Evert Willem Beth en Arne Naess. (shrink)

In het personalisme staat de menselijke persoon centraal. Niet het individu en zijn enge eigenbelang, maar de mensen in verbondenheid met elkaar, hun leefwereld en idealen. De personalistische filosofie heeft haar stempel gedrukt op onze samenleving. Tot op vandaag functioneert ze als inspiratiebron voor maatschappelijke projecten. 0Misschien juist omwille van die sterke impact in het verleden heeft het personalisme vandaag een wat stoffig imago. Dit boek maakt daar komaf mee. Denkers en doeners van diverse pluimage stellen zich de vraag wat (...) een hedendaags personalisme kan inhouden. Welke impulsen kan het personalisme geven aan de samenleving van morgen? Hoe kunnen we dat concretiseren, in diverse domeinen, van economie tot ecologie, van psychologie tot politiek? 0Zo blijkt dat personalisten nog steeds tegen de stroom in zwemmen. Tegenover de materialistische en individualistische reflex van onze samenleving houden ze een warm pleidooi voor het relationele en het spirituele. Met oog voor concrete initiatieven en ruimte om de personalistische traditie kritisch te bekijken, zet dit boek de toon voor een breed maatschappelijk debat. Dit is leesvoer voor iedereen die met een open geest wil nadenken over een betere samenleving. (shrink)

Essays over de actualiteit van het denken van de Deense filosoof en theoloog Kierkegaard (1813-1855) ten aanzien van bijvoorbeeld de enkeling, ethiek, het offer en zijn eigen schrijverschap.

Plurality of concepts of identity, foundational identity, and dualism This paper defends three claims. One: the Dutch word for ‘identity’ (viz. ‘identiteit’) is used to express very different concepts, such as the concept of ‘character’, ‘self-image’, ‘social identity’, ‘narrative identity’, and ‘identity through time’. Two: each of these concepts is applicable to human persons, but the concept of ‘identity through time’ is, in a crucial respect, more fundamental than the others. Three: because the fundamental concept of identity applies to (...) human persons, dualism is to be preferred over physicalism. (shrink)

Dondeyne, A. Pluriformiteit en eenheid van de filosofie.--Peperzak, A. Wegwijzers naar een dialogiek?--Boer, T. de. De eindigheid van de mens en de oneindigheid van de waarheid.--Hollak, J. Wijsgerige reflecties over de scheppingsidee : St. Thomas, Hegel en de Grieken.--Plat, J. Kants kritiek op de rationele psychologie.--Melsen, A. van. Wijsgerige antropologie en de ontwikkeling van natuurwetenschap en techniek.--Buytendijk, F. Het pathisch aspect van de eindigheid.--Struyker Boudier, H. 's Bergbeklimmers einder.

Objectives Disclosures of funding sources and conflicts of interests (COI) in published peer-reviewed journal articles have recently begun to receive some attention, but many critical questions remain, for example, how often such reporting occurs concerning research conducted in the developing world and what factors may be involved. Design Of all articles indexed in Medline reporting on human subject HIV research in 2007 conducted in four countries (India, Thailand, Nigeria and Uganda), this study explored how many disclosed a funding source and (...) COI, and what factors are involved. Results Of 221 articles that met the criteria, 67.9% (150) disclosed the presence or absence of a funding source, but only 20% (44) disclosed COI. Studies from Uganda were more likely, and those from Nigeria were less likely to mention a funding source (p<0.001). Of articles in journals that had adopted International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE) guidelines, 56% did not disclose COI. Disclosure of funding was more likely when: ≥50% of the authors and the corresponding author were from the sponsoring country, the sponsor country was the USA, and the articles were published in journals in which more of the editors were from the sponsoring countries. Conclusions Of the published studies examined, over a third did not disclose funding source (ie, whether or not there was a funding source) and 80% did not disclose whether COI existed. Most articles in ICMJE-affiliated journals did not disclose COI. These data suggest the need to consider alteration of policies to require that published articles include funding and COI information, to allow readers to assess articles as fully as possible. (shrink)

This is a précis of my book Kant's Radical Subjectivism, to be published as part of a symposium dedicated to the book, with critics Hein van den Berg, Karin de Boer, Henny Blomme en Joris Spigt, including a reply by me. The symposium is in Dutch, but the pre-print uploaded here is in English!

Essays van acht hedendaagse Nederlandse literaire schrijvers over hun verhouding tot de filosofie.

De essays die hier zijn verzameld, gaan alle op hun manier op zoek naar wat het betekent dat wij, modernen, 'subject' zijn geworden. Voor de moderniteit, in de christelijke middeleeuwen, was God het 'subjectum', dit wil zeggen de 'drager' waarin de mens zichzelf en zijn wereld gegrondvest wist. Met de moderniteit heeft de mens die rol van 'drager' en 'subject' overgenomen: de plaats waarin hij zichzelf en zijn wereld gegrond kon weten, was voortaan enkel en alleen nog zijn eigen (...) eindige 'zelf'. De essays die Marc De Kesel hier bijeenbrengt, stellen op diverse manieren de vraag naar wat het wil zeggen dat de plaats waar wij, modernen, onszelf treffen, niet langer de plaats is waar een God ons zou hebben geschapen en evenmin de plaats waar wij zonder meer bij onszelf aanwezig zouden zijn (en onze drager, ons eigen 'subjectum' zou zijn). Aan de hand van een aantal hedendaagse (Lacaniaanse, Bataillaanse en andere) denkschema's tracht hij aan te tonen hoe die plaats ons wezenlijk vreemd blijft, omdat wij drager-subject zijn geworden van iets dat ons in laatste instantie blijft ontsnappen; alleen moet dat 'transcendente' niet langer in een of andere verre God worden gezocht, maar in de banale woordenstroom waar ons dagelijks bestaan op drijft. De Kesels essays gaan vaak rechtstreeks in op concrete situaties, wat ze dwingt hun gedachtengang dicht bij de realiteit te houden. Dit kan een denken dat onze filosofische traditie niet schuwt, alleen maar ten goede komen. (shrink)